Տաթևի «գիտաֆանտաստիկ» ուղին ՔՈԱՖ-ի հետ

Տաթև Նազարյանը մեծացել է Մեծ Այրումում՝ Հայաստանի Լոռու մարզի հանդարտ ու չքնաղ գյուղերից մեկում։ Այստեղ 2014 թվականին «Հայաստանի մանուկներ» բարեգործական հիմնադրամը (ՔՈԱՖ) հիմնեց ՍՄԱՐԹ սենյակ. նորարարական կրթական միջավայր, որը շրջադարձային եղավ ինչպես 11-ամյա Տաթևի, այնպես էլ ամբողջ համայնքի համար։

Այս լուսավոր, աշխույժ ու ոգեշնչող միջավայրը, որն արտադպրոցական ծրագրեր էր առաջարկում համայնքի երեխաներին, շուտով վերածվեց հմտությունների զարգացման և ինքնաճանաչման կարևոր հարթակի։ Տաթևն ամեն օր շտապում էր այնտեղ՝ բացահայտելու իր իրականությունից դուրս աշխարհը։

Երբ Տաթևն առաջին անգամ մտավ ՍՄԱՐԹ սենյակ, նա չէր էլ կարող պատկերացնել, որ հենց այստեղ է բացահայտելու իր նոր հետաքրքրություններն ու հնարավորությունները։ Այն, ինչ սկզբում պարզապես հոբբի էր, փորձարկում և ուսումնասիրություն, աստիճանաբար վերածվեց բնապահպանական նորարարության հանդեպ խոր հետաքրքրության։ ՍՄԱՐԹ սենյակը դարձավ ավելին, քան պարզապես ուսումնական սենյակ. այն Տաթևի գիտաֆանտաստիկ ճանապարհի ու բացառիկ հաջողությունների մեկնարկային կետն էր։

‍
Օրգանական թափոնից՝ էկո-կաշի. Տաթևի հայտնագործությունը

Կենսաբանությունը Տաթևին հետաքրքրել է դեռ վաղ տարիքից։ Ժամանակի ընթացքում այդ սերը միայն խորացել է։ Անընդհատ հարցեր տալու և սովորելու պատրաստակամությունը ի վերջո նրան տարել է Երևանի պետական համալսարան, որտեղ նա սովորում է ՔՈԱՖ-ի կրթաթոշակի աջակցությամբ։

Հենց ԲՈՒՀ-ի կենսաբանության դասերից մեկի ժամանակ էլ ծնվեց այն գաղափարը, որը պետք է փոխեր ամեն ինչ։ Տաթևը իր դասախոսին մի պարզ, բայց համարձակ հարց տվեց՝ «Հնարավո՞ր է օրգանական թափոններից էկո-կաշի ստանալ»։

Նրա դասախոսը պատասխանեց՝ «Այո՜, հնարավոր է, ամեն ինչ հնարավոր է», և սա դարձավ այն կայծը, որը ոգեշնչեց Տաթևին։ ՔՈԱՖ-ի ստարտափ ինկուբացիոն ծրագրի աջակցությամբ նա սկսեց փորձարկումների երկար ու հետևողական գործընթաց։ Տասնյակ փորձեր, ձախողումներ, անքուն գիշերներ և… վերջապես Տաթևին հաջողվեց ստեղծել էկո-կաշի օրգանական թափոններից։ Այսօր նրա նորարարությունն արդեն արտոնագրված է և մեծ հեռանկարներ է խոստանում։

«Ես դեռ հիշում եմ այն գեղեցիկ օրը, երբ արդեն ստացվել էր... Կոլբան ձեռքիս վազեցի ղեկավարիս մոտ ու հարցրի՝ «հնարավո՞ր է սա այն է, ինչ ես երկար ժամանակ փորձում էի ստանալ». Չեմ կարող իմ էմոցիաները և հուզմունքը ներկայացնել, թե ինչքան էի ուրախացել, որ տևական փորձերից հետո ստացա առաջին նմուշը»։

Դե ի՞նչ, ճանաչեք այս գյուտի հետևում կանգնած հանճարեղ երիտասարդ կնոջը և բացահայտեք, թե ինչպես կարող են գիտությունն ու երևակայությունը վերափոխել աշխարհը։